Les idee 4: Welke positie hadden vrouwen in het Ottomaanse rijk?

12-12-2021

Het sultanaat van de vrouwen. Hoe veroverden vrouwen van de sultan macht, invloed en onafhankelijkheid in de 16de eeuw?

Lesdoelen

De leerlingen verklaren de begrippen harem, sultan, grootvizier, sultanaat en janitsaren in eigen woorden.
De leerlingen vergelijken de positie van de vrouw in West-Europa van de vroegmoderne tijd met die van het Ottomaanse Rijk.
De leerlingen beschrijven de werking van het hof van de sultan.
De leerlingen onderzoeken hoeveel macht de vrouwen werkelijk hadden in het Ottomaanse Rijk.

Onderwijsdoelen

8.1 De leerlingen onderbouwen een historisch referentiekader door gebruik te maken van structuurbegrippen, scharnierpunten en kenmerken van een periode.

8.2 De leerlingen onderscheiden voor de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd kenmerken van westerse en niet-westerse samenlevingen, gelijkenissen en verschillen in kenmerken tussen samenlevingen, gelijkenissen en verschillen in kenmerken van samenlevingen uit vorige periodes, evenals kenmerken van interculturele contacten.

8.5De leerlingen onderscheiden informatie in historische bronnen met inbegrip van gelijkenissen en verschillen hierin tussen historische bronnen, in het licht van een historische vraag en rekening houdend met reflectie over die bronnen.

8.6De leerlingen vullen op beargumenteerde wijze historische beeldvorming aan vanuit een historische vraag en aan de hand van historische bronnen.

8.7De leerlingen beoordelen historische beeldvorming met behulp van dimensies van het referentiekader en aan de hand van historische redeneerwijzen.

Van de harem naar de troon. Hoe heeft Kosem Sultan dit kunnen bereiken?

Instap uit de actualiteit

Wie was ze en waarom is haar positie nog zo belangrijk in hedendaags Turkije?

Situering in tijd en ruimte

DEELVRAAG 1: Hoe werd het Ottomaanse Rijk van de 16de eeuw bestuurd?Brontekst met schema die West-Europese monarchie vergelijkt met een sultanaat.

Kindersultans vergelijken met jonge koningen in Europa
Sultanaat
Grootvizier
Harem
Janitsaren

DEELVRAAG 2: Waarom kwam de moeder van de Sultan dan aan de macht?

Periode van oorlog: sultan streed actief mee.
Vrouw/moeder bestuurde het land in zijn plaats.
Vrouwen werden gebruikt als ambassadeur en kregen geleidelijk meer macht in het paleis.
Interne strijd tussen de moeders van de verschillende opvolgers.
Geen opvolgingsgarantie: wet van de sterkte.

DEELVRAAG 3: Hoe verliep de verstandhouding met het westen?

Mythevorming: Hadden die vrouwen en moeders van de sultan wel echt zoveel macht?

Bron van correspondentie met ambassadeur van Venetië en de hoofdvisier.